نگاهی به چند روزنامه معتبر جهانی

کارشناسان علوم ارتباطات جهان معتقدند بهترین مقیاس توسعه هر کشور، شمارگان روزنامه ها و کتاب های هر کشور است. با یک ضرب و تقسیم ساده می شود فهمید که مردم هر کشور واقعاً چقدر وقت صرف مطالعه می کنند. نگاهی به لیست روزنامه های جهان که ازنظر تیراژ رده بندی شده اند، واقعیت تلخی را به یادمان می آورد. در تیراژ روزنامه ها، اختلاف بزرگی بامشابه های وطنی دیده می شود که دیگر با هیچ توجیهی از قبیل عدم توجه به روزنامه ها به دلیل وجود فرهنگ شفاهی، نبود گستره مخاطبان جهانی زبان فارسی و موضوعاتی از این دست، نمی توانند مرهمی باشند بر کم بودن ضریب نفوذ روزنامه ها و نشریات در میان جمعیت قریب به هفتاد میلیونی کشور. اما آیا واقعاً تنها مشکل کمبود شمارگان چاپ کشور، بی توجهی مخاطبان و عدم احساس نیاز به کالای فرهنگی در سبد خریدشان است یا روزنامه نگاران نیز در این بین مقصرند؟ واقعاً تفاوت روزنامه نیویورک تایمز  - پرتیراژترین روزنامه دنیا - با همتاهای ایرانی اش در چیست؟ با هم مروری می کنیم بر ۱۰ روزنامه پرتیراژ دنیا و نحوه اداره شان و سعی می کنیم بلکه با نگاهی گذرا به محتوایشان رمز موفقیت آنها و تیراژ میلیونی شان را پیدا کنیم.

نیویورک تایمز   روزنامه ای برای روشنفکران جهان، نثر فاخر انگلیسی به همراه عکس های اختصاصی، گزارش هایی که بارها و بارها توسط حرفه ای ترین ویراستاران بازنویسی می شود،  اینها همه دلایلی است که نیویورک تایمز را در آخرین رده بندی روزنامه ها بر حسب تیراژ به صدر لیست می برد. باورکردنی نیست اما ۲۳ چاپخانه در ایالات متحده و ۷ چاپخانه در هفت منطقه مختلف دنیا، صرفاً وظیفه چاپ نیویورک تایمز را دارند. دارو دسته نیویورک تایمز همه جا هستند، آنها تیم وسیعی دارند که در سراسر کشورهای دنیا گسترده شده اند و این تازه تمام ماجرا نیست. عکاس ها و آژانس های عکس هم نوبرانه ها را بهNy Times می فروشند، به یک دلیل ساده؛ البته نیویورکی ها خوب پول خرج می کنند... . یکی دیگر از موفقیت های این موسسه مطبوعاتی قدرتمند، تیراژ بالای روز یکشنبه آن است،  رقمی تقریباً برابر با روزهای داخل هفته ؛ یک میلیون و ششصد هزار نسخه، آنهم فقط در آمریکا. نیویورک تایمز درحالی گوی سبقت را از دیگرانی مثل سان دیلی و حتی هفته نامه میرور ربوده است که هیچ گاه به ورطه عامه پسندبودن نیفتاده و همچنان بر مرز باریک یک روزنامه وزین اما سرگرم کننده حرکت کرده ... برای همین است که دو میلیون و خرده ای نفر هر روز برای خواندن نیویورک تایمز از خواب بیدار می شوند. کاملاً معلوم است که شما هم مثل ما دل توی دلتان نمانده که این روزنامه را ببینید. پیشنهاد می کنیم حالا که نسخه چاپی اش گیر نمی آید، سری به وب سایت این روزنامه بزنید و خبرها و گزارش هایش را آنجا بخوانید تا متوجه شوید چرا آنقدر طرفدارش هستیم.

واشنگتن پست   به هر حال پایتخت است دیگر، کاریش نمی شود کرد، کافی است دنبال آخرین اخبار داغ کاخ سفید باشید آن وقت بی بروبرگرد کارتان به واشنگتن پست می افتد. انگار خبرها زودتر بهشان می رسد و پشت بندش تحلیل است که دارد آنجا چاپ می شود از خرسواران (دمکرات) تا فیل سواران محافظه کار و جمهوری خواه و بخشی از مقبولیت سیاسی واشنگتن پست هم در این بی طرفی اش است. دقیقا به همین دلیل هم تیراژ آن به شدت متزلزل است و با یک اتفاق جنجالی ممکن است بالا و پایین شود. در لیست پرتیراژترین روزنامه های سالهای اخیر، واشنگتن پست مثل فنر بالا و پایین می پریده است.

لوموند   فرانسه سرزمین روزنامه هاست. روشنفکرها و متفکرین تمام جهان علاقه دارند بدانند در نشریات فرانسه چه می گذرد و همین باعث می شود روزنامه ای مثل لوموند در جمع روزنامه های مهم دنیا جای قابل احترامی برای خود دست و پا کند. یک نکته جالب درباره این روزنامه این است که تا دو سال پیش صفحات آن را به صورت سنتی و با دست و قیچی می بستند.شورای تیتر این روزنامه هم با حضور دبیران و به صورت سرپایی برگزار می شود، حداکثر در ۱۰ دقیقه. لوموند در فرانسه یک روزنامه مرجع است، اگر به این زبان مسلط اید، خواندن سایت لوموند را از دست ندهید. اگر هم فقط فارسی می دانید سایت لوموند دیپلماتیک برای شما طراحی شده است.

ونکورسان و مونترال گازت   باید شنیده باشید که سفارت کانادا در نقاط مختلف دنیا تحصیلات عالی را به عنوان یکی از شرایط پذیرش مهاجرت ضروری می داند. پس طبیعی است که جماعت بومی و مهاجر کانادا حداقل روزی چند دقیقه از وقتشان را به مطالعه روزنامه اختصاص دهند. ونکورسان و مونترال گازت (فرانسوی زبان) در این راه رقابت سنگینی دارند با روزنامه های رایگانی که در مترو، رستوران و سایر اماکن عمومی به صورت محلی یا شهری توزیع می شوند. بخش دیگری از تلاش آنها، پوشش دادن مفاهیم و مسائل ملیت های مختلفی است که در کانادا زندگی می کنند. فرض کنید مصاحبه با فلان آدم معروف چینی تبار می تواند چه فروشی برای روزنامه ایجاد کند؛ کل اهالی محله چینی های کانادا آن شماره را خواهند خرید... .

دی ولت   یکی از مهمترین روزنامه های اروپایی است که در آلمان چاپ ومنتشر می شود. این روزنامه با تیراژ۵۰۰ هزار تایی برای مناطق مختلف آلمان، ویژه نامه ها و ضمیمه های خاص آن مناطق را چاپ می کند که ضمائم ورزشی و سیاسی آن از شهرت خاصی برخوردار است. دی ولت روزنامه بسیار محبوبی است که دلیل اصلی  آن پاسخ به نیازهای اجتماعی و فرهنگی طبقات مختلف در آلمان است. این روزنامه نمونه ای کامل و موفق است از یک روزنامه شهری که البته تعریف گسترده و در عین حال منحصر به فردی از مفهوم شهروندی دارد. ضمنا ترجمه دی ولت هم می شودجهان.

یو. اس. ای. تودی   برای آمریکایی های خوشگذران و مدرن، هیچ چیز لذت بخش تر از این نیست که یک نفر تمام وقایع شهری را در زمینه های مختلف پوشش دهد و برنامه روزانه شان را تدارک ببیند. یو. اس. ای.تودی، مصداق بارز یک روزنامه متروپولیتن است و همه چیز را از دریچه یک شهروند طبقه متوسط می بیند، برای همین هم است که در نظام کاپیتالیست ایالات متحده که تمام هدفش افزایش قشر متوسط است روزنامه ای مثل یو.اس. ای.  تودی می گیرد و خیلی ها مشتری اش می شوند. این روزنامه آنقدر محبوب است که چند موسسه مطبوعاتی تمام درآمدشان از راه توزیع و اشتراک آن برای شهروندان تامین می شود. از طرف دیگر درست مثل وضعیتی که برای همین همشهری خودمان پیش آمده، تجار و بازرگانان و ارائه کنندگان خدمات ترجیح می دهند پیام های خود را از طریق این روزنامه به مخاطبان منتقل کنند.برای شناختن سلیقه آمریکایی ها (از سیاست بگیرید تا مثلا وب سایت های منتخب) یک هفته خواندن یو. اس. ای. تودی کفایت می کند.

وال استریت ژورنال   قلب بورس بازان تمام دنیا، با وال استریت ژورنال می تپد. این روزنامه اقتصادی محبوبیت گسترده خود را مدیون ارتباط همیشگی و آنی خود با بازار بورس یا همان استاک مارکت آمریکا (و در نتیجه دنیا) است. بزرگترین بورس بازان دنیا در آن مطلب و تحلیل می نویسند و همین باعث شده کوچکترین جانبداری و اظهارنظری از سوی کارشناسان این روزنامه تاثیر گسترده ای بر بازار داشته باشد. ۲ میلیون تیراژ روزانه برای یک روزنامه اقتصادی موفقیت بزرگی است و دقیقا به همین علت است که وال استریت ژورنال سعی می کند با حفظ بی طرفی و عدم ورود به جریان های سیاسی کنترل کننده بازار سرمایه، به کار ژورنالیستی خود ادامه دهد.

فیلادلفیا اینگرر   روزنامه رده بیستم داخلی آمریکا از نظر تیراژ، در سایر نقاط دنیا طرفداران زیادی دارد. چهارصد هزار تیراژ داخلی را مقایسه کنید با همین میزان توزیع در خارج از مرزهای ایالات متحده، فروش روزهای یکشنبه اش تقریبا دو برابر است و به این ترتیب می شود فهمید که صفحاتArtِlife که در نشریات عامه پسند به حد وفور یافت می شوند، اینجا هم وجود دارد. خبرهای داغ و جنجالی، گزارش هایی با عینک طرفداری از تیم بیسبال محبوب شهر فیلادلفیا از جمله مواردی هستند که می توانید در فیلادلفیا اینگرر پیدا کنید. تیراژ جهانی این روزنامه بسته به موقعیت های سیاسی - اجتماعی و وقایعی که در دنیا می گذرد با روزنامه هایی چون لوموند و واشنگتن تایمز رقابت می کند. صفحه آرایی و قیافه جذاب فیلادلفیا هم از عوامل دیگری است که آن را از حد یک روزنامه محلی و ایالتی تا حد یک روزنامه بین المللی بالا برده است. سردبیر: یک اتفاق: بمب خبری جدا شدن زوج خوشبخت هالیوودی. تام کروز و نیکول کیدمن را خبرنگار این روزنامه افشا کرد.

یومیوری و آساهی شیمبون   تیراژ بالای این دو روزنامه را بی بروبرگرد باید به اهل مطالعه بودن ژاپنی ها نسبت داد. آنها آنقدر عجیب و سمج روزنامه می خوانند که آساهی و یومیوری هر دو تیراژ خودشان را مدیون دو نوبت چاپشان هستند. رقمی نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار نسخه صبح ها و یک میلیون و سیصد هزار نسخه چاپ عصر این دو رقیب دیرینه است که سایه به سایه با هم حرکت می کنند. این رقم مدتها است تغییری نکرده و درصد روزنامه های فروش نرفته و به اصطلاح برگشتی است که نشان می دهد آنها چقدر در کار خود موفق بوده اند. فقط مانده ایم این ژاپنی های چشم بادامی با آن چشم  ها چطور آنقدر زیاد می خوانند. یاد بگیریم، نصف  ما هستند!

تایمز   دل شیر می خواهد میان منازعات سیاسی حزب کارگر انگلستان و دست راستی های متصل به کاخ باکینگهام کار ژورنالیستی کردن، اما لندنی ها گروه کاردانی دارند که «دلاوریشان» در عرصه مطبوعات به اثبات رسیده. تیراژ بالای تایمز همانقدر مدیون این نویسنده ها است که مدیون نویسندگانی از روزنامه های دیگر. ابتکار موسسه مطبوعاتی فرانشریه ای، اولین بار توسط تایمزی ها به کار گرفته شد و آنها توانستند با ارائه مطالبی در خصوص انتخاب پارلمانی به فایننشال تایمز، در عوض از ایشان مطالبی اقتصادی درخصوص وضعیت بازار اروپا بعد از اتحاد بگیرند. تایمز کلمه خوش طنینی است و خیلی ها دوست دارند اسم نشریه شان را بگذارند «وقت» یا «زمان». برای همین هم هفته نامه معتبر آمریکایی هم از همین کلمه به عنوان اسم نشریه استفاده برده است و هر دو آنها چقدر خوب از پس چاپ نشریه ای فراخور نامشان برآمده اند. تیراژThe times چاپ لندن چیزی نزدیک به یک میلیون و هفتصد هزار نسخه در روز است و تعداد محدودی از آن خارج از مرزهای بریتانیا توزیع می شود.